Головне меню
[…] dziedzic z Cichoburza "nawrócił" na katolicyzm swoich fornali. -
Przyznaje, że gdy zobaczyłem tych ludzi ogarnął mnie lęk. W ich obliczach wyraźnie gniew i nienawiść. Od tego czasu nienawiść do Polski i Polaków dawała się wyczuwać wyraźnie w bliższym zetknięciu się z ludnością prawosławną, która już teraz nazywała się ukraińską. Chłód i nienawiść wyczuwałem także i szkole u starszych uczniów.
Została zmarnowała wieloletnia praca szkoły polskiej. W czasie tej akcji (rok 1937) spotkałem w Kryłowie na targu znajomego gospodarza z Pawłowic, nazwiskiem Biłyk. Ów Biłyk był prawosławnym. Przyjechał on na targ w parę dni po zburzeniu cerkwi w Pawłowicach. Po chłodnym przywitaniu rzekł on z wyraźnym szyderstwem:
-
Co nauczyciel mógł zrobić aby zapobiec względnie naprawić popełnione błędy? Odpowiedzią na tak postawione pytanie będzie zdanie czy informacja wygłoszona na konferencji kierowników szkół w szkole w Werbkowicach przez przedstawiciela Władz Szkolnych: -
Stąd wniosek, że ze zdaniem nauczyciela nikt się nigdy nie liczył ani go o zdanie nie pytał. Stawiano go zawsze wobec faktów dokonanych i wydawano odpowiednie polecenia. Nauczyciel był odpowiedzialny przed swoimi władzami tylko za wykonanie tych zadań.
Tak wyglądało środowisko Szkoły Podstawowej III stopnia w Kryłowie w przeddzień wybuchu drugiej wojny światowej. […]
Źródło: http://www.krylow.info/szkola/wspomnienia_dyrektora_karowicza.htm
Фрагменти спогаду Міхала Каровича, керівника школи у Крилові у 1925-
[…] поміщик із Ціцібора "навернув" на католицизм своїх наймитів. -
Зізнаюся, що коли я побачив цих людей, мене огорнув страх. На їхніх обличчях виразно [було видно] гнів і ненависть. Від цього часу ненависть до Польщі й поляків можна було виразно відчути у ближчому зіткненні з православним населенням, яке тепер називалося вже українським. Холод і ненависть я відчував також у школі у старших учнів.
Змарновано було багаторічну роботу польської школи. Під час цієї акції (1937 рік) я зустрів у Крилові на базарі знайомого господаря з Павлович на прізвище Білик. Той Білик був православним. Він приїхав на базар через пару днів після зруйнування церкви у Павловичах. Холодно привітавшись, він сказав із виразною насмішкою:
-
Що вчитель міг зробити, аби запобігти або поправити зроблені помилки? Відповіддю на так поставлене питання буде твердження чи інформація, виголошена на конференції керівників шкіл у школі у Вербковичах представником Шкільної влади: -
Звідси висновок, що з точкою зору вчителя ніхто ніколи не рахувався ані не питав про його думку. Його завжди ставили перед доконаними фактами і видавали відповідні накази. Учитель ніс відповідальність перед своїм керівництвом лише за виконання цих завдань.
Так виглядало середовище Початкової школи III ступеня у Крилові в передень вибуху Другої світової війни. […]
Джерело: http://www.krylow.info/szkola/wspomnienia_dyrektora_karowicza.htm
Переклав: Андрій Савенець